Czyszczenie wentylacji - przepisy, metody, przegląd urządzeń

fot.: Pascal - kanał wentylacyjny przed oraz po czyszczeniu

Stopień i szybkość powstawania zabrudzeń w systemach wentylacyjnych zależy od rodzaju budynku, sposobu wymiany powietrza oraz jakości zastosowanych filtrów. Wentylacja pozbawiona szkodliwych czynników przekłada się na sprawność systemu oraz jakość powietrza w domu. Aby osiągnąć taki stan należy zadbać o systematyczność oraz odpowiedni sprzęt.

Higiena przewodów wentylacyjnych a jakość powietrza

Dobrze zaprojektowana i wykonana instalacja wentylacji to połowa sukcesu. Druga kryje się za właściwym jej użytkowaniem. Prawidłowe funkcjonowanie systemu wynika również z jego regularnej konserwacji i czyszczenia. Jest to obowiązek każdego zarządcy budynku i my na celu zapewnić optymalne warunki nazywane komfortowymi wszystkim przebywającym w budynku osobom.

fot.: Centrowent - kanały i rury wentylacyjne raz na jakiś czas należy czyścić, a najlepiej zlecić to specjalistom, którzy za pomocą specjalnych urządzeń z mikrokamerami są w stanie dostarczyć obraz tego, co dzieję się w środku kanału. Zobacz więcej w poradniku Centrowent

Warto przeczytać także więcej na temat:

• Sprawna wentylacja to ochrona przed czadem
• Zdrowy budynek
• Zła wentylacja - po czym poznać

Zanieczyszczenia wewnętrzne generalnie dzieli się na dwie grupy - cząsteczki stałe zawieszone w powietrzu typu zarazki, bakterie i wirusy, dym tytoniowy, cząsteczki pyłów oraz pary i gazy takie jak tlenek węgla, dwutlenek węgla, formaldehydy, tlenki azotu.

WAŻNE! Przewody wentylacyjne mogą posiadać właściwości, dzięki którym ich czyszczenie nie będzie potrzebne. Przeczytaj koniecznie >> Rewolucja w ochronie mikrobiologicznej przewodów wentylacyjnych

Czyszczenie wentylacji - bezpieczeństwo sanitarne i przeciwpożarowe

Powietrze wewnętrzne to bardzo szeroki temat, który nabiera na sile w momencie, kiedy zaczyna się dziać coś niepokojącego. Zaparowane okna, zapach stęchlizny, czy wreszcie wykwity pleśni na przegrodach. Ale o to, czym oddychamy powinniśmy dbać na co dzień. Często sobie nawet nie zdajemy sprawy, że ból głowy, zmęczenie lub senność to również wynik złej jakości powietrza w budynku. Sprawdź także >> Wentylacja dla gastronomii.


Czysta wentylacja jeszcze większe znaczenie zyskuje w lokalach gastronomicznych. Jeśli od progu wita nas zapach smażonego tłuszczu to raczej nie jest to miłe odczucie. W takich sytuacjach najczęściej konieczne jest wykonanie profesjonalnego czyszczenia instalacji wentylacyjnej przez wykwalifikowaną firmę.  

Zobacz więcej:

• Sprawdź, jak poprawnie montować klapę wentylacji pożarowej
• Urządzenia i akcesoria do czyszczenia kanałów wentylacyjnych

Obowiązek czyszczenia i dezynfekcji instalacji wentylacyjnych - prawo budowlane

Prawo budowlane również w tej kwestii nie pozostaje bierne. Obowiązujące przepisy krajowe zawarte są w:

• Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 16.08.1999 w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz.U. 74/99). Zgodnie z tymi przepisami regulacji podlegają warunki techniczne użytkowania budynków mieszkalnych, wraz ze związanymi z nimi instalacjami i urządzeniami technicznymi

• Prawo Budowlane (Dz. U. 2000 nr 106 poz. 1126), Art. 62.1 instalacje gazowe oraz przewody kominowe – dymowe, spalinowe i wentylacyjne powinny być poddawane okresowej kontroli nie rzadziej nić raz do roku.

• Norma PN-EN 12097:2007 Wentylacja budynków. Sieć przewodów. Wymagania dotyczące elementów składowych sieci przewodów ułatwiających konserwację sieci przewodów wprowadza zalecenie, zgodnie z którym należy montować elementy systemów wentylacyjnych w taki sposób, aby w przyszłości mogły być demontowane w celu czyszczenia. W sytuacji, gdy  nie można zastosować takiego rozwiązania, należy instalować elementy rewizyjne, pozwalające na dostęp do kanałów.

• Według normy PN-EN 13779:2007 Wentylacja budynków niemieszkalnych. Wymagane właściwości systemów wentylacji i klimatyzacji, należy dostosować wszystkie elementy składowe instalacji wentylacyjnych do przyszłych kontroli stanu higienicznego oraz procesów czyszczenia.

Przepisy unijne

• Norma EN 15780 opisuje wymagania i procedury dotyczące oceny stanu higienicznego instalacji wentylacyjnych oraz metod ich czyszczenia

Tabela: Klasy czystości instalacji oraz częstotliwość kontroli wg. PN-EN  15780:2011:  Wentylacja budynków – Sieć przewodów – Czystość systemów wentylacji

Czystość wentylacji - elementy instalacji umożliwiające czyszczenie

Już na etapie projektowania instalacji możemy zadbać o sprawne jej czyszczenie w czasie użytkowania. Łatwy dostęp uzyskamy montując pewne elementy:

• klapy rewizyjne - łatwe czyszczenie kanałów wentylacyjnych okrągłych i prostokątnych.
• puszki filtrujące - zapewniają odpowiednia jakość powietrza - zawierają matę filtrującą klasy EU3 lub EU5, która ma za zadanie zatrzymać zanieczyszczenia powietrza, aby nie rozprzestrzeniały się w instalacji wentylacyjnej i nie były nawiewane do pomieszczeń.
• kształtki rewizyjne - są to zaślepki z rączką, kolana wyczystne czy kołnierze szybkiego łączenia do okrągłych kanałów wentylacyjnych spiro.

fot.: Alnor  - urządzenia i elementy pomocnicze w czyszczeniu systemów wentylacyjnych

Przeczytaj także:

• Przegląd przewodów wentylacyjnych - wymagania

Metody czyszczenia instalacji kanałowej

Czyszczenie instalacji kanałowej przebiega w  3 etapach:

• wstępna diagnoza – inspekcja: rozpoznanie wizualne lub wizyjne, czyli z pomocą kamery stanu zabrudzenia kanału oraz rodzaju zabrudzenia
• czyszczenie właściwe: następuje po wyborze metody uwzględniającej stan instalacji
• końcowa diagnoza – kontrola: instalacje wentylacyjne należy okresowo kontrolować - nie rzadziej niż raz do roku.

Kanały można czyścić na sucho lub na mokro:

• suche metod czyszczenia przewodów wentylacyjnych: czyszczenie  mechaniczne  szczotkami  obrotowymi, zasilanymi elektrycznie lub pneumatycznie, zamontowanymi na wałku napędowym oraz czyszczenie powietrzem sprężonym lub zasysającym (odkurzacze)
• mokre metod czyszczenia przewodów wentylacyjnych: czyszczenie parą, czyszczenie z wykorzystaniem środków chemicznych (w tym dezynfekcja).
  

fot.: Liquid Technologies - producent chemii do profesjonalnego użytku: środki, płyny, preparaty do czyszczenia oraz dezynfekcji klimatyzacji i wentylacji

fot.: Pascal - drążek rotacyjny WÖHLER ze szczotkami perlonowymi, ręczny kołowrotek Wöhler H 420 z cyfrowym wyświetlaczem oraz kołowrotek ciśnieniowy Wöhler DH 420 z metromierzem do czyszczenie za pomocą sprężonego powietrza

Cały system musi być utrzymywany w stanie technicznym zapewniającym sprawność i niezawodność funkcjonowania w całym okresie użytkowania. Ustawodawca narzuca na nas również obowiązek zapewnienia pełnej drożności i szczelności przewodów i urządzeń. Ważne jest także utrzymanie pełnego wymaganego przekroju kratek wentylacyjnych, które również należy regularnie czyścić.

fot.: testo

UWAGA!

Czyszczenia wymaga także klimatyzacja - przeczytaj koniecznie:

• Czyszczenie i serwis klimatyzacji
• Płyny do czyszczenia klimatyzacji - przegląd oferty producentów